به محبت مسیح پی ببریم
۱-۳. الف) چه عاملی سبب شد که عیسی پدرش را سرمشق خود قرار دهد؟ ب) کدام جنبه‌های محبت عیسی را بررسی خواهیم کرد؟
آیا تا به حال دیده‌اید که پسربچه‌ای از طرز راه رفتن، سخن گفتن، حرکات و یا حتی ارزش‌های اخلاقی و معنوی پدر خود تقلید کند. آری، پسرک پدرش را سرمشق خود قرار می‌دهد زیرا او را دوست دارد و به او افتخار می‌کند.
۲ رابطهٔ صمیمانهٔ بین عیسی و پدر آسمانی‌اش نیز به همین شکل است. عیسی گفت: «پدر را محبت می‌نمایم.» (یوحنّا ۱۴:۳۱) هیچ موجودی نمی‌تواند بیش از او به یَهُوَه محبت داشته باشد، زیرا او مدت‌ها پیش از آفرینش موجودات دیگر در کنار پدرش به سر می‌برد. محبت این پسر وفادار به پدرش سبب می‌شود که او را سرمشق خود قرار دهد.—یوحنّا ۱۴:۹.
۳ در فصل‌های پیشین کتاب حاضر، نشان دادیم که عیسی چگونه قدرت، عدالت، و حکمت یَهُوَه را به طور کامل سرمشق خود قرار می‌دهد. حال می‌پردازیم به اینکه چگونه مانند پدرش به دیگران محبت می‌کند. به این منظور سه جنبهٔ مختلف محبت عیسی را که عبارتند از ایثارگری، دلسوزی و آمادگی‌اش برای بخشیدن دیگران، مورد بررسی قرار خواهیم داد.
«کسی محبتِ بزرگ‌تر از این ندارد»
۴. چرا می‌توان گفت که هیچ انسانی به اندازهٔ عیسی از خود محبت ایثارگرانه نشان نداده است؟
۴ محبت ایثارگرانهٔ عیسی سرمشق بسیار خوبی است برای ما انسان‌ها. ایثارگری به معنای آن است که نیازها و علایق دیگران را با از خودگذشتگی بر نیازها و علایق خود مقدّم بدانیم. عیسی چگونه چنین محبتی از خود نشان داد؟ او خود در این باره می‌گوید: «کسی محبتِ بزرگ‌تر از این ندارد که جان خود را به جهت دوستان خود بدهد.» (یوحنّا ۱۵:۱۳) عیسی با میل و رغبت زندگی کاملش را برای ما فدا کرد. هیچ انسانی تا این حد محبت نکرده است. علاوه بر این، عیسی به شکل‌های دیگری نیز از خود محبت و ایثارگری نشان داده است.
۵. چرا می‌توان گفت که پسر یگانهٔ خدا با ترک کردن آسمان محبت و ایثارگری خود را نشان داد؟
۵ پسر یگانهٔ خدا پیش از آن که به صورت انسان تولّد یابد، در آسمان از موقعیت بی‌نظیر و والایی برخوردار بود. او با یَهُوَه و تعداد بسیاری از مخلوقات روحی دیگر معاشرت نزدیک داشت. با وجود این همه مزایا، «قدرت و جلال خود را کنار گذاشت، و به شکل یک بنده درآمد، و شبیه انسان‌ها شد.» (فیلِپّیان ۲:۷، ترجمهٔ تفسیری) عیسی با میل و رغبت آمد تا در میان انسان‌های گناهکار و در دنیایی زندگی کند که «تحت تسلّط شیطان است.» (۱یوحنّا ۵:۱۹، انجیل شریف) این عمل او از روی محبت و ایثارگری بود.
۶، ۷. الف) عیسی به چه شکل‌هایی در طی خدمت روحانی‌اش بر روی زمین از خود محبت ایثارگرانه نشان داد؟ ب) چه ابراز محبت خالصانه‌ای در یوحنّا ۱۹:۲۵-۲۷ آمده است؟
۶ عیسی در طی خدمت روحانی‌اش بر روی زمین محبتش را به شکل‌های گوناگون نشان داد و با ازخودگذشتگی تمام، همهٔ توجهش را معطوف به خدمتش کرد و حتی از رفاهی که معمولاً انسان‌ها از آن برخوردارند چشم پوشید. او خود در این باره می‌گوید: «روباهان برای خود لانه و پرندگان برای خود آشیانه دارند اما پسر انسان جایی ندارد که در آن بیارامد.» (متّیٰ ۸:۲۰، ا ش) عیسی نجّاری قابل بود و می‌توانست مقداری از وقت خویش را صرف بنای خانه‌ای راحت کند و یا به ساختن اسباب و اثاثیهٔ زیبا برای مردم بپردازد و از فروش آن‌ها پول بیشتری برای خود فراهم آورد. اما از مهارت‌ها و استعدادهای خود برای کسب مال و ثروت استفاده نمی‌کرد.
۷ یک نمونهٔ بسیار زیبای محبت ایثارگرانهٔ عیسی در یوحنّا ۱۹:۲۵-۲۷ ذکر شده است. تصوّر کنید که در ساعات آخر زندگی چه در دلش می‌گذشت. با وجود آن که بر چوبهٔ شکنجه زجر می‌کشید نگران رسولانش، کار موعظه و بخصوص به فکر حفظ وفاداری به پدرش و تأثیر این کار بر نام یَهُوَه بود. آری، او در آن لحظات مسئولیت نجات بشر را بر دوش داشت! با این همه، درست پیش از مرگ نگران وضعیت مادرش، مریم هم بود که ظاهراً بیوه شده بود. عیسی از یوحنّا خواست تا از مریم مانند مادر خود مراقبت کند؛ در نتیجه یوحنّا مریم را به خانهٔ خود برد. بدین سان عیسی اطمینان حاصل کرد که نیازهای مادرش از لحاظ جسمانی و روحانی تأمین است.
دل عیسی به حال مردم می‌سوخت
۸. معنی واژهٔ یونانی‌ای که در کتاب مقدّس برای توصیف دلسوزی عیسی به کار رفته است، چیست؟
۸ عیسی مانند پدرش دلسوز و رحیم است. شخصیت او در کتاب مقدّس به صورت کسی تصویر شده است که از روی ترحّم و دلسوزی به کمک درماندگان می‌شتابد. واژهٔ یونانی که در کتاب مقدّس برای توصیف دلسوزی عیسی به کار رفته در فارسی «ترحّم» ترجمه شده است. محققی در این باره می‌گوید: «این واژه توصیف‌کنندهٔ احساسی عمیق و قوی‌ترین واژهٔ یونانی برای توصیف دلسوزی است.» در ادامه به برخی از مواقعی که
عیسی از روی دلسوزی عمیق به کمک مردم شتافت اشاره می‌کنیم.
۹، ۱۰. الف) چرا عیسی و رسولانش در پی یافتن جایی آرام و خلوت بودند؟ ب) با اینکه حضور جمعیت به عیسی امکان استراحت نمی‌داد چگونه با آنان برخورد کرد، و چرا؟
۹ عیسی از روی دلسوزی به نیازهای روحانی مردم رسیدگی می‌کرد. در مَرقُس ۶:۳۰-۳۴ دلیل اصلی آن که عیسی از خود ترحّم و دلسوزی نشان می‌داد عنوان شده است. صحنه را پیش خود مجسم کنید. رسولان پس از موعظه در مناطق گوناگون، هیجان‌زده نزد عیسی بازگشته بودند و با شور و شوق بسیار همهٔ دیده‌ها و شنیده‌های خود را برایش تعریف می‌کردند. در همان وقت جمعیت عظیمی اطراف آنان گرد آمد و برای عیسی و رسولانش دیگر حتی وقتی برای صرف غذا نیز باقی نماند. عیسی با هوشیاری همیشگی خود متوجه خستگی رسولانش شد و به آنان گفت: «بیایید از غوغای جمعیت کمی دور شویم و استراحت کنیم.» (ترجمهٔ تفسیری) سپس همگی سوار بر قایق، رأس شمالی دریای جلیل را به قصد یافتن محلی خلوت و آرام طی کردند. اما جمعیت متوجه عزیمت آن‌ها شدند و ساحل شمالی را دوان دوان طی کردند و پیش از رسیدن قایق عیسی و رسولانش، به ساحل مقابل رسیدند!
۱۰ آیا عیسی از اینکه دیگر فرصتی برای استراحت برایشان باقی نمانده بود، ناراحت و خشمگین شد؟ به هیچ وجه! او از مشاهدهٔ آن جمعیت چند هزار نفری که چشم‌انتظارش بودند تحت تأثیر قرار گرفت. مَرقُس حالت او را چنین توصیف می‌کند: «دلش به حال ایشان سوخت چون مانند گوسفندان بی‌شبان بودند. پس تعالیم بسیاری به ایشان داد.» عیسی می‌دید که تک تک این افراد به کمک روحانی نیاز دارند. زیرا همچون گوسفندانی گم‌شده‌اند که شبانی ندارند تا آنان را هدایت یا از آنان حمایت کند. عیسی می‌دانست که رهبران سنگدل مذهبی به مردم توجهی ندارند؛ در حالی که وظیفه داشتند برایشان در حکم شبانانی مهربان باشند. (یوحنّا ۷:۴۷-۴۹) او به حال مردم دل می‌سوزاند و به همین خاطر «ملکوت خدا» را به ایشان اعلام می‌کرد. (لوقا ۹:۱۱) نکتهٔ جالب توجه آن است که عیسی حتی پیش از آن که واکنش مردم را نسبت به تعالیمش ببیند برایشان دل می‌سوزاند. به عبارت دیگر، دلسوزی انگیزهٔ او از تعلیم دادن به مردم بود نه نتیجهٔ آن.
عیسی مسیح از روی دلسوزی فرید جذامی را لمس می‌کند و او را شفا می‌بخشد
‹دست خود را دراز کرد و او را لمس نمود›
۱۱، ۱۲. الف) در روزگار باستان با جذامیان چگونه رفتار می‌شد، اما عیسی وقتی «مردی جذامی» به او نزدیک شد چگونه با او رفتار کرد؟ ب) عیسی با لمس کردن مرد جذامی به احتمال زیاد چه تأثیری بر او گذارد، و تجربهٔ یک پزشک متخصص در این مورد چیست؟
۱۱ عیسی از روی دلسوزی به درد و رنج افراد پایان می‌داد. کسانی که به بیماری‌های مختلف مبتلا بودند می‌دانستند که عیسی دلسوز است. از این رو، به سوی او می‌آمدند. این نکته را بویژه می‌توان در مورد «مردی جذامی» دید که با وجود جمعیتی که به دنبال عیسی بود به او نزدیک شد. (لوقا ۵:۱۲، تفس.) در روزگار باستان جذامیان قرنطینه می‌شدند تا از شیوع آن بیماری جلوگیری شود. (اعداد ۵:۱-۴) اما بعدها خاخام‌ها رفتاری غیرانسانی با جذامیان در پیش گرفتند و مقرّرات سختی برای آنان وضع نمودند. * اما ببینیم که عیسی چگونه به مرد جذامی پاسخ گفت: «روزی یک جذامی آمده، نزد عیسی زانو زد و التماس‌کنان گفت: ‹اگر بخواهید می‌توانید مرا شفا دهید.› عیسی دلش بر او سوخت، دست خود را بر او گذاشت و فرمود: ‹البته که می‌خواهم! شفا بیاب.› بلافاصله جذام او برطرف شد و شفا پیدا کرد.» (مَرقُس ۱:۴۰-۴۲، تفس.) عیسی می‌دانست که حضور مرد جذامی در آنجا برخلاف شریعت است. اما به جای اینکه او را از خود براند با دلسوزی تمام کاری بسیار غیرعادی کرد و مرد جذامی را لمس نمود!
۱۲ آیا می‌توانید تصوّر کنید هنگامی که عیسی مرد جذامی را لمس کرد، به آن مرد بی‌نوا چه احساسی دست داد؟ برای توضیح موضوع به نکته‌ای که دکتر پُل بْرَند، متخصص بیماری جذام نقل کرده است، اشاره می‌کنیم. او می‌گوید که یک بار در هندوستان هنگام معاینهٔ یک بیمار جذامی دستش را روی شانهٔ مرد جذامی گذارد و به کمک یک مترجم شیوهٔ مداوا را برای بیمار توضیح داد. ناگهان مرد جذامی شروع به گریه کرد. دکتر با تعجب پرسید: «حرف‌های من شما را ناراحت کرد؟» مترجم سؤال دکتر را برای مرد جوان ترجمه کرد و به دکتر گفت: «نه آقای دکتر، گریهٔ او به خاطر آن است که شما دستتان را روی شانه‌اش گذاشتید. چون چندین سال است که کسی او را لمس نکرده.» عیسی با لمس کردن مرد جذامی نه تنها آن مرد بی‌نوا را تسلّی داد بلکه او را شفا بخشید و از شرّ بیماریی که او را مطرود جامعه ساخته بود رها کرد!
۱۳، ۱۴. الف) عیسی وقتی به شهر نایین نزدیک شد با چه کسانی روبرو شد، و چرا این منظره بسیار اندوهناک بود؟ ب) عیسی
از روی دلسوزی برای بیوه‌زن اهل نایین چه کرد؟
۱۳ عیسی از روی دلسوزی به اندوه دیگران پایان می‌بخشید. اندوه دیگران دل عیسی را به درد می‌آورد. برای مثال، می‌توان واقعه‌ای را که در لوقا ۷:۱۱-۱۵ آمده است نمونه آورد. عیسی در اواسط خدمت روحانی‌اش به شهر نایین واقع در منطقهٔ جلیل نزدیک می‌شد. وقتی نزدیک دروازهٔ شهر رسید با جمعی عزادار روبرو شد. صحنهٔ بسیار اندوهناکی بود زیرا جوان مرده تنها پسر زنی بیوه بود. زن درمانده که شاید مدتی پیش، جسد شوهرش را تشییع کرده بود حال تابوت پسرش را تشییع می‌کرد. پسری که شاید تنها نان‌آور خانه‌اش بوده است. احتمالاً در میان جمعیت نوحه‌سرایان و نوازندگانی بودند که با نوایی غم‌انگیز جسد را تشییع می‌کردند. (اِرْمیا ۹:۱۷، ۱۸؛ متّیٰ ۹:۲۳) عیسی به زن درمانده چشم دوخته بود که بی‌شک نزدیک تابوت پسرش قدم برمی‌داشت.
۱۴ دل عیسی به حال مادر عزادار سوخت و با لحنی آرام‌بخش به او گفت: «گریه نکن!» سپس بدون آن که کسی از او بخواهد به تابوت نزدیک شد و آن را لمس کرد. حاملان تابوت و احتمالاً همهٔ جمعیت ایستادند. سپس عیسی با لحنی آمرانه خطاب به جسد بی‌جان پسر گفت: «ای جوان به تو می‌گویم برخیز!» در آن وقت، جوان طوری که گویی از خواب برخاسته است راست نشست و شروع به سخن گفتن کرد! به دنبال آن این عبارت زیبا آمده است: «عیسی او را به مادرش بازگرداند.»
۱۵. الف) از روی مطالبی که در کتاب مقدّس در بارهٔ دلسوزی‌های عیسی می‌خوانیم به چه رابطه‌ای بین دلسوزی و عمل پی می‌بریم؟ ب) چگونه می‌توانیم عیسی را از این نظر سرمشق خود قرار دهیم؟
۱۵ از این آیات چه می‌آموزیم؟ اینکه دلسوزی عیسی همیشه با عمل همراه بود. عیسی وقتی مصیبت دیگران را می‌دید دلش به حالشان می‌سوخت و همین دلسوزی سبب می‌شد که به کمک آنان بشتابد. اما ما چگونه می‌توانیم او را سرمشق قرار دهیم؟ ما مسیحیان ملزم هستیم که بشارت را به مردم موعظه نماییم و آنان را شاگرد عیسی سازیم. در درجهٔ اوّل محبت به یَهُوَه ما را به این کار برمی‌انگیزد. ولی در نظر داشته باشید که موعظه باید با دلسوزی نیز همراه باشد. اگر مثل عیسی با مردم همدردی کنیم، دلمان می‌خواهد هر آنچه در توان داریم برای بشارت دادن به آنان انجام دهیم. (متّیٰ ۲۲:۳۷-۳۹) چگونه می‌توانیم برای هم‌ایمانانمان که بیمار یا سوگوارند دلسوزی کنیم؟ درست است که ما قدرت انجام معجزه نداریم و نمی‌توانیم بیماری‌های آنان را شفا دهیم یا عزیزشان را دوباره زنده سازیم، اما می‌توانیم با آن‌ها همدردی کنیم یا هر کمکی که از دستمان برمی‌آید برایشان انجام دهیم.—اَفَسُسیان ۴:۳۲.
«ای پدر، اینان را ببخش»
۱۶. چگونه می‌توان آمادگی عیسی را برای بخشیدن دیگران حتی وقتی بر چوبهٔ شکنجه بود مشاهده کرد؟
۱۶ خصوصیت دیگری که نشان می‌داد عیسی نمونهٔ کامل محبت پدرش است، آمادگی او برای بخشیدن دیگران بود. (مزمور ۸۶:۵) این خصوصیت را حتی هنگامی که بر چوبهٔ شکنجه بود نیز می‌شد در او مشاهده کرد. وقتی مجبور شد متحمّل مرگی شرم‌آور شود و دست‌ها و پاهایش را به چوبهٔ شکنجه میخکوب کردند، چه گفت؟ آیا فریاد برآورد و از یَهُوَه خواست تا اعدام‌کنندگانش را تنبیه کند؟ خیر، بلکه در میان آخرین سخنانش گفت: «ای پدر، اینان را ببخش زیرا نمی‌دانند چه می‌کنند.»—لوقا ۲۳:۳۴، ا ش. *
۱۷-۱۹. عیسی به چه شکل‌هایی نشان داد که پِطْرُس رسول را پس از آن که سه بار او را انکار کرد، بخشیده است؟
۱۷ نمونهٔ بسیار پراحساس دیگری که از بخشش عیسی وجود دارد شیوهٔ رفتار او با پِطْرُس رسول است. تردیدی وجود ندارد که پِطْرُس بشدّت به عیسی علاقه‌مند بود. او در شب ۱۴ نیسان که آخرین شب زندگی عیسی بود به او گفت: «خداوندا، من حاضرم با تو به زندان بروم، حتی با تو بمیرم!» اما چند ساعت بعد سه بار بکلّی منکر شد که عیسی را می‌شناسد! کتاب مقدّس برایمان نقل می‌کند که وقتی پِطْرُس برای سوّمین بار عیسی را انکار کرد چه روی داد: «همان لحظه عیسی سرش را برگرداند و به پِطْرُس نگاه کرد.» پِطْرُس که زیر بار گناه خویش کمر خم کرده بود «بیرون رفت و زار زار گریست.» وقتی چند ساعت بعد عیسی فوت کرد پِطْرُس شاید با خود اندیشید: ‹آیا سَروَرم عیسی مرا بخشید؟›—لوقا ۲۲:۳۳، ۶۱، ۶۲، تفسیری.
۱۸ چیزی نگذشت که پِطْرُس پاسخ پرسش خویش را گرفت. عیسی در صبح روز ۱۶ نیسان رستاخیز یافت و ظاهراً همان روز پِطْرُس را به تنهایی ملاقات نمود. (لوقا ۲۴:۳۴؛ ۱قُرِنتیان ۱۵:۴-۸) چرا عیسی به این رسول خویش که با شدّت تمام او را انکار کرده بود، توجهی خاص نشان داد؟ شاید به این خاطر که می‌خواست به پِطْرُس توبه‌کار نشان دهد که هنوز دوستش دارد و برایش ارزش قائل است. اما عیسی به پِطْرُس دلگرمی‌های دیگری نیز داد.
۱۹ کمی بعد، عیسی در کنار دریای جلیل به شاگردانش
ظاهر شد. در آنجا سه بار از پِطْرُس (که سه بار او را انکار کرده بود) پرسید که آیا دوستش دارد. پس از بار سوّم پِطْرُس پاسخ گفت: «خداوندا، تو بر همه چیز واقف هستی. تو می‌دانی که تو را دوست می‌دارم.» عیسی که قادر بود دل انسان‌ها را ببیند بخوبی می‌دانست که پِطْرُس دوستش دارد. اما به این شکل به پِطْرُس فرصت داد تا محبتش را ابراز کند. علاوه بر این، به او مأموریت داد تا گوسفندانش را خوراک دهد و شبانی کند. (یوحنّا ۲۱:۱۵-۱۷) پیش از آن، پِطْرُس را موظف ساخته بود که به موعظه بپردازد. (لوقا ۵:۱۰) اما حالا، در حالی که اطمینان خویش را به شکل بارزی به او نشان می‌داد، مسئولیت سنگین مراقبت از پیروان آیندهٔ خود را بر عهده‌اش نهاد. اندکی بعد، عیسی به پِطْرُس در میان شاگردانش وظیفهٔ مهمی عطا کرد. (اَعمال ۲:۱-۴۱) آیا می‌توانید آسودگی خاطر پِطْرُس را هنگامی که فهمید عیسی او را بخشیده است و هنوز به او اعتماد دارد تصوّر کنید؟
آیا به محبت مسیح پی برده‌ایم؟
۲۰، ۲۱. چگونه می‌توانیم به طور کامل به محبت مسیح پی ببریم؟
۲۰ کلام یَهُوَه با زیبایی تمام محبت مسیح را توصیف می‌کند. حال این پرسش مطرح می‌شود که ما چگونه باید به محبت او پاسخ گوییم؟ کتاب مقدّس چنین تأکید می‌کند: ‹محبت مسیح را دریابید اگر چه مافوق فهم بشر است.› (اَفَسُسیان ۳:۱۹، ا ش) همان طور که دیدیم، شرح زندگی و خدمت روحانی عیسی که در انجیل‌ها آمده است مطالب زیادی را در مورد محبت مسیح به ما می‌آموزد. اما درک کامل «محبت مسیح» فقط با آموختن آنچه در کتاب مقدّس آمده است میسر نیست.
۲۱ عبارت یونانی که ‹دریابید› ترجمه شده است به معنی «در عمل و از روی تجربه» موضوعی را فهمیدن است. اگر محبت عیسی را از خود نشان دهیم، یعنی با ازخودگذشتگی با دیگران رفتار کنیم، با دلسوزی نیازهای آنان را برطرف کنیم و آنان را از ته دل ببخشیم حقیقتاً احساسات او را درک کرده‌ایم. بدین سان، از روی تجربه محبت مسیح را دریافته‌ایم اگرچه مافوق فهم بشر است. هیچ گاه نباید فراموش کنیم که هر چه بیشتر به مسیح شبیه شویم، به خدای مهربانمان یَهُوَه نزدیک‌تر می‌گردیم، زیرا مسیح کاملاً از او سرمشق می‌گیرد.